Gaius Julius Caesar Augustus Germanicus; herkesin bildiği adı ile Jül Sezar, Caligula takma adı ile de bilinmektedir. MÖ. 37 – 41 yılları arasında görev yapmış, Julio-Claudian Hanedanı mensubu ve Roma İmparatorluğu‘nun üçüncü imparatorudur. Roma İmparatorluğu, tarih boyunca birçok olağanüstü liderin hüküm sürdüğü bir medeniyet olarak kabul edilmektedir. Ancak, bu liderler arasında, Caligula ‘nın hikayesi, belki de en karanlık ve çarpıcı olanıdır. Kendisinin yönetimi, Roma İmparatorluğu tarihindeki en tartışmalı dönemlerden biridir. Açıkçası çılgın kişiliği ve tiranlık eğilimleri, imparatorluğun sınırlarını zorlamış ve sonuçlarıyla tarihin tozlu sayfalarına kazınmıştır.
Sezar; aşırı savurganlığı, tuhaflığı, ahlaksızlığı ve acımasızlığıyla tanınır, despotluğuyla hatırlanır. Romalı tarihçi Suetonius, Caesar’ın Hayatı adlı eserinde döneminin en ünlü olaylarını anlatmıştır. Caligula’nın hikayesi, onun çocukluğunda ve gençliğinde başladı. Ailesinin entrikalar ve iktidar mücadeleleri içinde büyüdü. Bununla birlikte babası Germanicus’un, ailesinin düşmanları tarafından zehirlenerek öldürülmesi, genç Caligula üzerinde derin izler bıraktı. Aynı zamanda gelecekteki liderlik tarzını etkiledi. Bu trajik olaylar, Caligula’nın güvensizlik duygularını körükledi. Sonraki yıllarda hükümdarlığı boyunca paranoyak bir şekilde hareket etmesine neden oldu.
MÖ. 37 yılında, Caligula’nın amcası olan İmparator Tiberius’un ölümünden sonra, genç ve umut vaat eden bir lider olarak tahta çıkması bekleniyordu. Lakin, başlangıçta umut vaat eden bu dönem, kısa sürede karanlık bir gölge altına girdi. Böylece Caligula’nın yönetimi, zalimlik, keyfi uygulamalar ve çılgın kararlarla dolu bir tiranlık dönemine dönüştü.
Yönetim Tarzı
Caligula, Roma İmparatorluğu’nun tarihinde eşine az rastlanır bir karmaşıklığa sahipti. Başlangıçta halk arasında sevilen ve desteklenen bir lider olarak başladı. Ancak kısa sürede iktidarın zehirli cazibesine kapıldı. Vergileri arttırarak ve devlet hazinesini boşaltarak Roma ekonomisini zayıflattı. Ayrıca, sadistçe eğilimleriyle tanındı. Aynı zamanda politik rakiplerini acımasızca cezalandırdı ve sarayında lüks ve ahlaki açıdan çürümüş partiler düzenledi.
Ancak, belki de en çarpıcı ve skandal dolu eylemlerinden biri, kendisine Tanrı olarak tapılmasını talep etmesiydi. Caligula, Roma’nın dini ve kültürel normlarını hiçe sayarak, kendisini Tanrı ilan etti. Halktan kendisine dua etmelerini istedi. Bu durum, Roma İmparatorluğu’nun o zamanki toplumsal ve dini doktrinlerine büyük bir meydan okumaydı. Bu meydan okuma, imparatorun aşırı güç arzusunun bir göstergesiydi.
Suikast ile Ölümü
Ancak, Caligula’nın saltanatı trajik bir sonla sonuçlandırıldı. M.Ö 41 yılında, Praetorian Muhafızları tarafından bir suikastla öldürüldü. Onun ölümü, imparatorun sınırsız gücünün sonunun geldiğinin bir göstergesi olarak görülmektedir. Ölümü de , liderliği gibi Roma İmparatorluğu tarihinde derin bir iz bıraktı. Et tu, Brute?, efsaneye göre Julius Sezar’ın son sözleridir. Türkçeye “Sen de mi Brutus?” veya “Sen bile mi Brutus?” olarak çevrilmiştir.15 Mart MÖ 41 ‘de Julius Sezar, Marcus Junius Brutus liderliğindeki kızgın bir grup senatör tarafından sırtından hançerlenmiştir. Brutus Sezar’ın en yakın arkadaşıydı. Sezar’ın önce saldırganlara karşı koymaya çalıştığı, fakat Brutus’u görünce, bu sözleri (Et tu, Brutus?) söylediği ve karşı koymayı bıraktığı rivayet edilmektedir.
Sezar’ın ölmeden önce bu sözü söylediğine dair hiçbir kanıt bulunmamaktadır. Romalı tarihçi Suetonius, Sezar’ın ölmeden önce hiçbir şey söylemediğini öne sürerken bazı tarihçiler Sezar’ın son sözlerinin “καὶ σύ, τέκνον” (Kai su, teknon?), yani “Sen de mi, oğlum?” olduğunu iddia etmektedir. Günümüzde, insanlar bu özdeyişi ihanete uğradıklarını hissetikleri zaman söylemektedirler.
Sonuç olarak, Caligula’nın hikayesi, güç, iktidar ve çılgınlık arasındaki tehlikeli ilişkiyi anlamak için önemlidir. Onun yönetimi, imparatorluğun savunmasızlığını ve bir liderin nasıl kötüye kullanabileceği olağanüstü gücün sonuçlarını gözler önüne serdi. Caligula’nın imparatorluğu, tarihin tozlu sayfalarında unutulmaz bir iz bırakan trajik ve çarpıcı bir dönemi temsil etmektedir.
